chapas

Xogos tradicionais

As XXXII Olimpíadas, terán lugar do 23 de xullo ao 8 de agosto de 2021 no Xapón. Mais, que lonxe quedan esas terras nipoas!!! pero nós imos participar, se vos presta, grazas aos xogos tradicionais.

As diferentes culturas deron orixe a unha gran variedade de xogos e deportes tradicionais que representan a riqueza cultural dun pobo. Daquela promover a práctica destes constitúe unha tarefa importante. Estes entretementos contribúen ao entendemento entre os diferentes grupos culturais e sociais. Teñen unha vantaxe importante, non requiren instalacións, nin equipamento custoso, de aí que sexa ben achegar o xogo e o deporte a todo o mundo, mesmo a aqueles de escasos recursos.

Por todo isto, imos darlles un repaso a algúns, que coñecemos abondo, para divertirnos este verán e brincar un chisco.

mariola | birlos | agocho | chapas | as lombas | billarda | chave | petanca | pilla

Quen non foi ao campo da festa, logo da verbena, para apañar nas chapas que quedaban arreboladas do bar da comisión? Era a mellor forma de facerse coas raras ou coas de bebidas que nunca entraban na túa casa. E logo, para que ías querer tal tesouro? Había quen facía colección delas: as raras, as de deseño, as que se conseguían doutros lugares…; porén, a maioría queriámolas para xogar.

A finais do século XIX comézanse a fabricar botellas con tapón de chapa para as bebidas carbónicas que se vendían como tónico medicinal e onde o máis importante era que non perderan as burbullas, o único chiste que tiñan. Logo de varias propostas diferentes de tapón, William Painter patenta en Baltimore a crown cork —unha cortiza con coroa, xa que o interior do tapón estaba elaborado deste material, ata que foi substituído por plástico—, que permitía o traslado de bebidas con gas sen que perdesen as calidades. Máis tarde, coa popularización deste tipo de embotellado e mais a proliferación das chapas dun só uso veu o tema da diversión e, ao tempo, un xeito de reutilizalas.

O xogo das chapas ou xogar ás chapas é un entretemento moi popular entre a rapazada de non hai tanto tempo e de gran sinxeleza, xa que non require de mercar enredos especiais e, daquela, resulta económico. Tan só se precisa unha chapa para cada persoa que xogue e mais un terreo onde desenvolver o xogo. Píntase un percorrido, que deberá ser arrevesado, cheo de curvas, rectas e sinais que farán o xogo máis divertido. O obxectivo é chegar o primeiro ao final do circuíto. Cada xogador ou xogadora terá tres tiradas, se non se sae do carreiro, para avanzar. Se saes fóra ou caes nunha zona de castigo, daquela a quenda pasará aos outros participantes. Para comezar é conveniente encher as chapas con lama ou terra prensada para que pesen máis, e despois empúrranse mediante un golpe co dedo maior da man axudado co polgar.

Aparece tamén unha segunda versión: aquela na que se debuxa un campo de fútbol. Xorde así o fútbol-chapas, onde as portarías eran caixas de cartón; o balón, un garavanzo, e cada participante ten dezaseis chapas —once titulares, tres suplentes e dous porteiros—.

O substantivo chapa é definido polo DRAG como “tapa de botella ou dun bote feita con chapa xeralmente de latón”. A súa orixe é onomatopeica e acabou por ser a escolla para o termo inglés crown cork, que foi adaptado de diferentes xeitos nas linguas da nosa contorna, como podemos observar: tap corona, capsule-couronne e tappo a corona. Todas elas recorren a denominacións que fan referencia á súa forma, semellante á dunha coroa; emporiso, os falantes da nosa lingua inclináronse polo material co que se fabrican, a chapa.

Palabras traballadas

Todos os termos que traballamos, fóra das Palabras do día, ordenados alfabeticamente.

Ver

Palabras do día

Unha palabra cada día dos 365 do ano, ordenadas alfabeticamente ou por data.

Ir