Con só 17 anos, Manuel Antonio Pérez Sánchez  –ou simplemente, Manuel Antonio, como pasou á historia da literatura o poeta de Rianxo– comezaba a ter un pensamento e unha orientación ideolóxica que marcarían a súa traxectoria vital e como autor –breve no tempo pola prematura morte, pero grande pola calidade da  obra–. Manuel Antonio estivo ata o seu final comprometido co país, coa defensa da lingua e coa reivindicación dos nosos dereitos. E este compromiso espertou moi cedo, sendo aínda un rapaz de escola, como deixan ver os documentos que achegamos e que a Fundación Barrié atesoura no seu arquivo.

Trátase duns textos manuscritos, unhas pequenas notas, escritas en folla de caderno e a lapis, onde Manuel Antonio mais dous compañeiros de clase –Marcial Rodríguez Cebral e Manoel Xaquín González Mato– intercambian impresións sobre a situación en que se atopaba Galicia. Aos grandes poetas tamén se lles fan demasiado longas e tediosas as aulas, daquela cambiar notiñas cos colegas era un bo xeito de resistir! Nada que non fixese calquera de nós, só que as de Manuel Antonio son solemnes e cerimoniosas, como pedía o tema: asinar un “pauto de sangue” onde se comprometen “como irmáns” a cumprir coas súas obrigas “pola salvación de Galicia”. Nin máis nin menos.

Pacto e pauto

Xa comentamos o contraste semántico entre os substantivos pacto e pauto neste Mira que din! Nel, explicamos a evolución das dúas formas –unha por vía patrimonial e outra culta–, e como cada unha delas se corresponde cun significado específico. Así, a acepción de pauto como “acordo feito co diaño” non se axusta ao sentido con que a empregaban os tres asinantes, quen aínda que acolleron a forma máis popular e diferencial querían expresar, sen dúbida, o significado propio de pacto: “acordo formal entre dúas ou máis partes”. E a maneira máis formal de asinar tan importante documento, polo menos aos 17 anos, é facelo co propio sangue (do latín popular *sanguen por evolución do clásico sanguis, sanguinis, onde se xustifican as formas cultas sanguíneo -a, sanguinario -a ou sanguinolento -a).

 

Maratón de lectura na Granell

Ler os textos dos escritores e escritoras é a mellor maneira de lles render homenaxe. Iso é o que se fixo na sede da Fundación Granell, en Santiago de Compostela, o 31 de maio de 2017. Ademais dos poemas de Manuel Antonio, tamén se leron estas notiñas que vimos de comentar.