mariola

Xogos tradicionais

As XXXII Olimpíadas, terán lugar do 23 de xullo ao 8 de agosto de 2021 no Xapón. Mais, que lonxe quedan esas terras nipoas!!! pero nós imos participar, se vos presta, grazas aos xogos tradicionais.

As diferentes culturas deron orixe a unha gran variedade de xogos e deportes tradicionais que representan a riqueza cultural dun pobo. Daquela promover a práctica destes constitúe unha tarefa importante. Estes entretementos contribúen ao entendemento entre os diferentes grupos culturais e sociais. Teñen unha vantaxe importante, non requiren instalacións, nin equipamento custoso, de aí que sexa ben achegar o xogo e o deporte a todo o mundo, mesmo a aqueles de escasos recursos.

Por todo isto, imos darlles un repaso a algúns, que coñecemos abondo, para divertirnos este verán e brincar un chisco.

mariola | birlos | agocho | chapas | as lombas | billarda | chave | petanca | pilla

Quen non xogou á mariola ou ao peletre! É un xogo coñecido por todas e todos, doado de realizar e que non require un equipamento especial, senón unha pedra ou un pau para pintala no chan e mais unha pedriña pequena que servirá de patefa ou peletre (“anaco de pedra que se emprega nalgúns xogos como a mariola”) e que guiaremos á pata coxa.

O xogo da mariola é coñecido en gran parte do mundo. Consiste en debuxar unha serie de cuadrículas no chan, xa cun xiz na pedra ou cun pao, se o piso é terreo. Comeza arrebolando unha pedra, denominada patefa ao primeiro cadro, procurando que non pise os bordos, e imos saltando á pata coxa ata o último cadro, onde se poden pousar os pés e tomar alento; logo vólvese ata onde estea pousada a pedra, e hai que movela, empurrándoa coa punta do pé, ata facela saír da propia mariola. Así, repetirase de modo consecutivo ata chegar ao derradeiro cadro, sempre que a pedra non toque as marxes da cuadrícula ou non se pase de cadro por un exceso de impulso ao arrebolar o peletre. Se ocorrese isto, pérdese a quenda, e a oportunidade pasa a outra persoa participante. É un enredo que favorece que as nenas e os nenos desenvolvan a coordinación viso-motora, a axilidade, o equilibrio e a psicomotricidade grosa.

En galego, este xogo denomínase mariola ou peletre, e este substantivo designa, á vez, o xogo e mais a pedra coa que se xoga. Crese que a primeira das voces se relaciona co antropónimo María, e que patefa é unha voz de creación expresiva. Este xogo non é exclusivo do territorio galego, xa que atopamos variedades semellantes en catalán (xarranca), en castelán (rayuela), en inglés (hopscotch), en francés (marelle), en portugués (jogo da macaca) e en italiano (campana).

Xa na antigüidade clásica se recollen mostras da existencia deste divertimento. En Roma consérvanse, no pavimento do Foro Romano, as referencias ao xogo de claudus. Pénsase que, canda a expansión do Imperio, foise levando o xogo polos seus territorios; porén, o certo é que se atopan versións del en todos os continentes, daquela resulta difícil dar unha explicación única da orixe e a súa distribución mundial.

Palabras traballadas

Todos os termos que traballamos, fóra das Palabras do día, ordenados alfabeticamente.

Ver

Palabras do día

Unha palabra cada día dos 365 do ano, ordenadas alfabeticamente ou por data.

Ir