Desde o Portal sumámonos á celebración do Día de Rosalía, 23 de febreiro, data na que se conmemora o seu nacemento alá en 1837. Canda ela nace a xestora da Galicia moderna. Definir Rosalía de Castro só como escritora é facer unha lectura reducionista e mesmo errada, é unha muller adiantada ao seu tempo que amosa calidades literarias, sociais, políticas e tamén lingüísticas. Non en balde mostráse como lexicóloga da súa propia obra: albariñas, cotomelos, esvaecido, mando, mandolinata, parruma, traspoleirado, xurafaz é unha relación manuscrita de termos que a autora define, e mesmo achega posibles sinónimos.
A listaxe foi publicada polo académico Henrique Monteagudo en Rosalía de Castro. Autógrafos Poéticos. A nosa sorpresa resultou máxima cando nos decatamos de que coincidía perfectamente coas palabras que Marcial Valladares lle pedía a Murguía a través dunha carta. Era a peza que faltaba nunha vella historia no Portal. Agora pechamos aquel percorrido coa presentación do manuscrito orixinal de Rosalía, que garda o Arquivo Municipal da Coruña, no que esboza as equivalencias destas voces. A maioría destas palabras sairán posteriormente no Diccionario gallego-castellano do lexicógrafo da Estrada, onde aparece a súa primeira documentación.
Non podemos ocultar a satisfacción que nos produce descubrir que tan polifacética intelectual se dedicase tamén a tarefas léxicas. Grazas, Rosalía, por nos entornar a porta unha vez máis!
O 1 de marzo de 1926, o concello da Coruña inauguraba unha pequena exposición de obxectos co propósito de honrar a tres ilustres galegas: Concepción Arenal, Emilia Pardo Bazán e Rosalía de Castro. Esta é a orixe do valiosísimo fondo manuscrito que, doado pola familia de Rosalía, se conserva no Arquivo Municipal da Coruña.
Entre estes manuscritos atópase o vocabulario con oito palabras e a súa aclaración ou equivalencia en castelán, todas pertencentes ao libro Follas Novas.
Publícase esta imaxe grazas ao Arquivo Municipal da Coruña, onde se custodia o fondo.
