O macizo montañoso que separa a Terra Chá da costa lucense é unha terra de moderadas alturas pero na que a metereoloxía se conxura para facer dela un lugar inhóspito no inverno. No verán, precisamente por estas circunstancias, é un lugar que paga a pena visitar, onde se poden atopar fauna salvaxe e gando que pasta libremente.

Varias son as etimoloxías que se propuxeron para este topónimo: desde o vento frío que rexistra o DRAG, onde a xistra aparece definida como “Chuvia ou neve acompañada de vento forte e xélido”, ata a súa relación con seixo, que, por certo, nesta terra adquire unha forma única chamada cuarcita do Xistral.
Porén, Gonzalo Navaza non exclúe unha explicación fitonómica: trataríase dun lugar onde era abundante a xistra, pirixel salvaxe con nome científico Meum athamanticum.

Na serra atopamos o que é sen dúbida o lugar mais interesante para a espeoloxía en Galicia: a cova do Rei Cintolo.

Pero a palabra Xistral está ligada, sobre todo, na nosa cultura á empresa editorial que con ese nome fundou, nos anos 60, o poeta e académico Manuel María, homenaxeado no Día das Letras de 2016.

Unha editorial en que publicaron os seus primeiros libros poetas novos, como os hoxe académicos Darío Xohán Cabana e Margarita Ledo e que, conxuntamente coa discográfica catalá Edigsa, deu un significativo pulo á Nova Canción Galega. Unha pequena librería co mesmo nome nas Galerías Fontecha, en Monforte de Lemos, converteu a vila, a través do seu faladoiro, nun dos puntos intelectuais do país naqueles difíciles anos.