A arroutada do movemento bravú que arrancou na nosa terra nos anos noventa tivo unha forza extraordinaria. Ata tal punto que a voz bravú, utilizada nalgunhas zonas do territorio lingüístico en lugar da proposta pola normativa, bravún, aparece hoxe como entrada propia en certas obras de consulta para denominar este movemento sociolóxico e creativo.
Por riba da heteroxeneidade das propostas, os seus integrantes coincidiron na aceptación sen complexos do que somos como cultura e sociedade, das nosas circunstancias (“Vivimos no cu do mundo…”), na maneira desenfadada de reivindicalo (“…pero temos bravura para tronzar o universo”), na súa vontade de ser dun tempo e dun lugar, así como na combinación destes ingredientes con doses de rock and roll.
A fachenda que demostraban por todo o propio xunto coa intención de amosar a realidade social deu como resultado un produto aparentemente sen refinar, para dicilo coas súas palabras, “sen capar”, o que explica a elección da etiqueta que eles mesmos tomaron: o rock bravú, e é que bravún, bravío, bravo ou ferún son as denominacións propostas para o cheiro que caracteriza os animais do monte e os machos que non están capados ou a carne procedente dos mesmos.
A orixe máis probable de bravún, bravío ou bravo é a forma barbarus, que nos chegou desde o latín aínda que a cousa viña de Grecia. Alí, comezouse a utilizar o termo como maneira despectiva de chamarlles aos non gregos, aos que non falaban a súa lingua nin participaban da súa civilización. E xa se sabe o doado que resulta identificar o de fóra co pouco civilizado, así que a palabra foise cargando de matices negativos, que herdaron e ampliaron os romanos e que hoxe se manteñen tanto nestas tres voces coma en bárbaro. Con todo, o sentido inicial do chegado desde outro país aínda o podemos ver con claridade en derivados como barbarismo, maneira de denominar a palabra ou expresión que collemos dunha lingua allea e que aínda non vemos plenamente incorporada na nosa.
Mentres bravún e bravío se refiren basicamente aos animais feros ou sen capar, bravo aplícase para outros usos, como a cualificación da persoa de mal carácter ou o mar moi axitado, pero tamén se identificou co que demostra forza e non teme os perigos, co cal podemos utilizalo como sinónimo de valente. Algo parecido pasou con bárbaro, que acabou tendo significados positivos e pode ser o mesmo ca excelente.
Cando redactamos isto pensamos que vinte anos non son nada, como di un tango, mais ao volver ver os protagonistas enriba dos escenarios, aprendemos que catro lustros “contra a repunancia” e cantando por un país sen capar fíxonos vellos a todos. Menos a Xurxo Souto, claro.