Cada enfermidade é diferente: nas causas, no seu período de incubación, na súa duración, e mesmo na cura e na forma de contaxio; todas elas son características distintas para cada doenza. Porén, sempre que se establece o illamento de persoas enfermas, ou sospeitosas de selo, co fin de conter unha epidemia falamos de corentena, unha palabra que non deixamos de escoitar por causa do coronavirus.
O termo corentena, con este significado, provén da Venecia devastada pola Peste Negra do século XIV: quarantina giorni –corenta días– era o tempo que as persoas infectadas pasaban illadas para evitar a expansión da enfermidade. Os motivos, iso si, distaban de ser científicos, pois a duración deste illamento viña determinada polos corenta días que Xesucristo pasou no Monte da Tentación, lugar do deserto de Xericó en que o mesías foi tentado polo demo. Tamén son os días que Moisés pasou no monte Sinaí antes de regresar cos dez mandamentos entre as mans.
A palabra corentena, con este significado, tamén pode ser empregada de forma figurada. Se alguén nos propón un plan, podemos poñer esta idea “en corentena”, o que quere dicir que imos agardar un tempo para pensalo ben.
Unha palabra intimamente ligada a esta é a de lazareto, hoxe en desuso e referida ao lugar onde pasaban a corentena as persoas que viñan de lugares nos que había unha epidemia. Tamén é o nome que recibían os hospitais para persoas leprosas, e aí debemos buscar a súa orixe, outra vez bíblica: Lázaro era un leproso que foi curado por Cristo. Dous lazaretos galegos moi coñecidos foron o de Oza (na Coruña) e, antes de ser convertido nun campo de concentración, o da illa de San Simón.
Corentena ten outros significados que, esta vez si, nomean corenta elementos. Se dicimos que alguén está na corentena, é que ten entre corenta e cincuenta anos. E, se nos poñen en corentena, o mellor será ter unha corentena de libros, filmes, discos ou videoxogos para non aburrirnos o tempo que teñamos que pasar na casa, que, manteñamos a calma, non será corenta días.