endometriose

O endometrio é unha membrana mucosa que recobre a cavidade do útero. Cando unha muller queda embarazada é porque o cigoto logrou ancorar no endometrio, que desde ese momento lle dá abeiro, desenvolvendo a placenta. Ten un tecido conxuntivo con gran capacidade de se agarrar á parede do útero, e tamén está ben vascularizado para favorecer a irrigación. Cando o tecido do endometrio medra fóra da cavidade uterina –invadindo outras partes do corpo coma os ovarios, as trompas de falopio, a pelve, o intestino e mesmo o pulmón– chámase endometriose.

O étimo da voz endometrio adianta cal é a localización –non patolóxica– desta capa celular: procede do grego éndon, que significa ‘no interior de’, mais métra -as, que era o nome para a matriz (sinónimo de útero, o mesmo ca madre ou criadeira, estas dúas últimas equivalentes populares que expresan a función con que se asocia este órgano). O morfema endo-, recoñecémolo noutros substantivos comúns do ámbito científico, da medicina e a bioloxía, como endoparasito ou endodoncia; aparece tamén en palabras fóra dese campo, como endogamia. Porén, no Dicionario só dúas voces conteñen –metrio: endometrio e endometriose. Outras obras de especialización como o Dicionario de termos médicos recolle endometrite –a inflamación do endometrio–, endometrioma –un tipo de tumor benigno, situado fóra do útero– ou endometrectomía –a extirpación do tecido endometrial ou ‘raspado uterino’–.

A voz endometrio pasou a formar parte do noso vocabulario na fase do galego moderno, aló no século XIX, e na súa forma definitiva pesou probablemente o termo inglés, endometrium, como sucede noutros casos do léxico científico. Endometriose é unha derivación posterior polo sufixo –ose, que en medicina se emprega para formar nomes de diversos procesos patolóxicos e doenzas, sobre a base do órgano enfermo.

A endometriose é unha enfermidade cunha sintomatoloxía extremadamente dolorosa, que afecta a milleiros de mulleres. Porén, diversos colectivos denuncian que, por se tratar dunha doenza exclusivamente feminina e relacionada coas menstruacións e o aparello reprodutor, ten pouca visibilidade e non existe a día de hoxe un protocolo xeneralizado, a investigación é lenta e escasa, os orzamentos insuficientes e a diagnose tardía.

Palabras traballadas

Todos os termos que traballamos, fóra das Palabras do día, ordenados alfabeticamente.

Ver

Palabras do día

Unha palabra cada día dos 365 do ano, ordenadas alfabeticamente ou por data.

Ir