falido

Evolución das posibilidades de falir dos estados (2005-2013) en base ao índice de Fund for Peace, vía Wikipedia

Cantas veces non teremos escoitado iso de que tal país é un estado falido (ou algo parecido, como veremos a seguir). Sudán do Sur, Afganistán, Haití… mesmo se ten falado de Grecia nese sentido. A esencia do concepto é antiga, mais ten unha formulación moderna. Max Weber foi o primeiro que definiu o concepto de estado falido: aquel que non é quen de manter o monopolio lexítimo da forza. A formulación é controvertida e provoca disensións, de feito, Noam Chomsky profundou no tema e fixo unha revisión crítica do concepto, cotexando as políticas seguidas polos EE.UU. e as súas consecuencias para o resto das nacións. É dicir, que ás veces “fales” e outras “fanche falir”. Na actualidade, o termo convive con outro: estado fráxil. Esta fórmula describe un estado soberano que non é quen de garantir os servizos básicos ao seu pobo, non ten o control do seu territorio, presenta altas taxas de criminalidade e corrupción, burocracia abondosa e ineficacia xudicial.

Segundo o Dicionario, falido é o participio pasado do verbo falir, que ten como sinónimo, en todas as súas acepcións, fallar. Esta sinonimia é a que nos podería ocasionar confusión na atribución dun e doutro, mais é ben lembrar que o participio de fallar é fallado e de falir, falido. Se seguimos remexendo no Dicionario, descubriremos outros membros da familia léxica, como falimento “acción e efecto de falir” e mais parentes literarios como o adxectivo falible “o que pode equivocarse” e o seu antónimo infalible “que non pode fallar, que non pode ter fallos”, de onde tamén falibilidade “calidade do que é falible” e o contrario infalibilidade.

A orixe última do verbo falir e todos os seus derivados radica no verbo latino fallere que significaba ‘enganar’, ‘levar ao erro’.

Palabras traballadas

Todos os termos que traballamos, fóra das Palabras do día, ordenados alfabeticamente.

Ver

Palabras do día

Unha palabra cada día dos 365 do ano, ordenadas alfabeticamente ou por data.

Ir