O sabir.

O termo sabir, igual ca a denominación lingua franca, aplícanse hoxe en día para un sistema de comunicación adoptado por individuos que se expresan habitualmente en idiomas ou dialectos diferentes pero manteñen entre si contactos frecuentes. A primeira lingua vehicular utilizada nos portos do Mediterráneo entre a Idade Media e o século XIX da que temos noticia é a xurdida da interrelación entre falantes de linguas románicas –do norte–,  e os de bérber e árabe –do sur–. Precisamente “lingua franca” procede do nome dado polos pobos norteafricanos da época aos cristiáns do occidente mediterráneo, que eran, en xeral, os francos. Máis adiante aplicóuselle o termo sabir, que parece derivar dunha evolución románica do verbo latino sapere, para algúns tomado da forma provenzal sabir, para outros unha deformación do castelán saber.

A base na que repousa é fundamentalmente italiana, sobre todo nas falas xenovesas, pero ten ingredientes doutras linguas románicas, como español, occitano, catalán ou portugués e doutros puntos máis ao leste, especialmente grego e turco. Por unha banda produciuse unha neutralización entre variantes neolatinas que puido ter como base o latín medieval que utilizaban nos seus contactos os falantes das linguas que derivaran do latín, polo que tampouco resulta moi afastado para nós. Por outra parte, as linguas norteafricanas influíron sobre todo na fonética. Alén disto, como é corrente nestes casos, a morfoloxía adoptada é moi simple. Así, por exemplo, dos verbos só se utiliza o infinitivo, e non as formas flexionadas como facemos en galego.

Entre os séculos XVI e principios do XIX aparecen variantes diferenciadas, fundamentalmente unha máis italianizada cara ao leste e outra máis hispanizada no centro e occidente, pero, ao dar comezo a colonización europea do norte de África no século XIX, desaparece a lingua franca como tal e o que xorden son versións das linguas coloniais creadas polos norteafricanos nas que se manteñen, por veces, restos da lingua franca.