Imaxe de Hosny Salah en Pixabay. Xornalista palestino en Gaza.
En 1948 a ONU redactou a Convención para a prevención e a sanción do delito de xenocidio e foi aprobada o 9 de decembro dese ano. No preámbulo desta afírmase que «en todos os períodos da historia o xenocidio supuxo grandes perdas para a humanidade» e convén que todos e todas nos unamos para «liberar a humanidade dun azoute tan odioso». Neste documento explícase que o xenocidio é un malfeito que se pode cometer tanto en tempo de guerra como nos de paz, e no artigo II da devandita convención especifícase como o delito perpetrado coa intención de destruír, total ou parcialmente, un grupo nacional, étnico, racial ou relixioso. Este foi un dos primeiros tratados ao redor dos dereitos humanos que asumiu a Asemblea Xeral das Nacións Unidas coa pretensión de garantir que as atrocidades que se cometeron na II Guerra Mundial non se volvesen repetir. Lamentablemente sabemos que non foi así, visto o sucedido en Ruanda ou na antiga Iugoslavia a finais do século XX; e hogano, en Palestina.
Para o DRAG a voz xenocidio é a “exterminación metódica dun grupo social por motivos étnicos, relixiosos ou políticos”; e os artífices do exterminio son os xenocidas, que o Dicionario define como a “persoa que comete xenocidio” ou todo aquilo “relativo ou pertencente ao xenocidio”. O termo foi xestado polo xurista Raphael Lemkin en 1944, vítima do nazismo e acollido nos EE.UU. Como coñecedor que era do exterminio do pobo armenio (1915) e do da súa propia xente no holocausto, el pedía que determinados delitos fosen xulgados máis alá das fronteiras onde fosen cometidos. Naquela altura, se un determinado estado agredía a súa propia poboación, considerábase un asunto interno. Lemkin ideou un vocábulo particular −xenocidio− coa unión do prefixo de orixe grega xeno- ‘pobo’ e o prefixo latino –cidio ‘matar’ para nomear a ‘destrución deliberada e planificada dun grupo de persoas pola súa orixe, relixión ou nacionalidade’. Antes desta proposta as voces empregadas noutras linguas para feitos semellantes eran, no francés, populicide (populicidio = a matanza dunha poboación) que usou Alexandre Deleyre en 1792 nas acusacións contra o rei Luís XVI; esta pasa ao alemán como Völkermeuchelnden e posteriormente ao inglés como folk-murdering (1893). O neoloxismo artellado por Lemkim foi adoptado e empregado pola ONU para tipificar o delito descrito, e adaptado polas linguas dos diferentes países membros da organización.
O Dicionario rexistra outras voces que describen a habilidade desenvolvida polo ser humano para matarnos uns aos outros: exterminio ou exterminación, a “acción e efecto de exterminar”, onde exterminar é “matar todos os individuos dunha raza, colectividade, especie etc… Este verbo relaciónase semanticamente con extinguir, definido polo Dicionario como “facer desaparecer pouco a pouco unha cousa ou un ser vivo”. Refírese tamén a ‘matar un gran número de persoas’. O dicionario tamén recolle o termo masacre, que se toma do francés massacre e matanza, e que deriva de matar. Por outra banda, aparece o cultismo hecatombe “destrución masiva de vidas”, que nos leva ao grego hekatómbē, o sacrificio de cen vítimas. Todas estas palabras teñen o cúspide en aniquilación ou aniquilamento “acción e efecto de aniquilar”, cando o que se pretende é “reducir ao nada, destruír por completo; abater física ou moralmente alguén”.
Resulta curioso que unha voz acuñada coa intención de previr o acontecido na II Guerra Mundial, describa o que está a padecer o pobo palestino en Gaza.






















