Cando unha muller substitúe no proceso biolóxico da xestación a quen, logo do nacemento, será o proxenitor a todos os efectos, tanto legais como de crianza etc., falamos de xestación por substitución. En vocabularios especializados de recente publicación (Termos esenciais de dereito civil, USC, 2013) e tamén nos textos lexislativos, esta expresión é a única con carácter oficial entre as varias que se popularizaron na fala ou a través dos medios de comunicación para denominar este tipo de reprodución asistida, polo que , de non existir un pronunciamento normativo en sentido contrario no futuro, é a que agora propoñemos.
Unha das variantes recorrentes nos medios é “xestación subrogada” (tamén, “maternidade subrogada” ou “nai subrogada”), que se fixo popular nos últimos anos da man de personaxes coñecidos do mundo da televisión ou do deporte. A expresión semella unha tradución do inglés surrogate pregnancy, lingua en que a palabra surrogate ten un uso común como equivalente de substituto, mentres, para nós trátase dun termo circunscrito a un ámbito específico, o do dereito, e cunha acepción restrinxida a este uso especializado. Como pode lerse no Dicionario, subrogar é “substituír unha persoa ou cousa nunha relación xurídica”. Tendo en conta este desfasamento de rexistros, parece preferible empregar para a adaptación un substantivo que si pertence ao léxico común, como é substitución.
A outra expresión que se fixo coñecida para estes casos é “ventre de alugueiro” pero o seu uso está desaconsellado polas connotacións que implica canto á instrumentalización do corpo da muller.
No noso país, a xestación por substitución non é polo de agora un procedemento legal, mais si que poden inscribirse no Rexistro civil os nenos e nenas nacidos por esta técnica, amais de que se recoñece o dereito dos proxenitores a cobraren as prestacións por maternidade establecidas pola Seguridade Social.
