Pérdense calcetíns, paraugas ou moedas. Pérdense amigos, números telefónicos e xente querida. Pode un perder a vergonza, a dignidade e tamén a paciencia. A min perdéraseme unha palabra.
Cunha elegancia que máis quixeran as señoras da alta (e rancia) sociedade arxentina, a miña avoa desestimaba argumentos mentireiros, explicacións barrocas con pretensión de seriedade, e plataformas políticas en xeral cunha frase: "Touporoulou, baila Gumersindo".
Ese "touporoulou" (só ou coa compaña do "baila Gumersindo" para maior énfase) chegaba e xa non eran necesarios nin viñan a conto as queixas, os comentarios sarcásticos, a descualificación ou o escepticismo. "Touporoulou, baila Gumersindo" e a relativización do que alí fora dito era terminal.
O asunto é que "touporoulou" non existía. Nin nos libros, nin no oráculo-Google, nin nos tradutores… E como podía ser que unha palabra tan determinante, tan necesaria, retranqueira e fundamental na miña historia non estivese nos dicionarios? Dende logo, tiña que existir. Con toda seguridade, na pronuncia dos meus, na dicción da miña avoa, no acento (seguramente contaminado pola emigración) perdíanse letras ou engadíanse outras estrañas.
Moito busquei. Sempre sen sorte.
Abandonara xa a expedición cando un comentario no blog do escritor Francisco Castro me deu unha sorpresa. Era touporroutou! Claro que existía! O erre tiña un son máis doce na fala e o –tou perdera contundencia disfrazándose de –lou na miña escoita. Pero alí estaba! imitando o son do tambor e tamén expresando incredulidade ou desconfianza. Coma cando xorde no sitio menos pensado o calcetín, o paraugas ou a moeda perdidos.
Ou unha palabra que di moito máis (tanto máis) do que di.