As palabras escritas máis curtas do galego son os nomes das vogais (a, e, i, o, u) e outras palabras que tamén consisten só nunha vogal (a: artigo ou preposición; á: contracción; e: conxunción; o: artigo; ó; contracción). Como en todas as linguas, son de moitísima frecuencia. Pero, cales son as palabras máis longas? Outra vez pasa o mesmo en todas as linguas, polo menos coas características da nosa: trátase de cultismos e termos técnicos, maioritariamente nomes abstractos, compostos químicos (o coñecido ADN, ácido desoxirribonucleico) e certos adverbios en –mente. No noso caso, algunhas ademais teñen todas as vogais (contrarrevolucionario, inconstitucionalidade, radiotelecomunicación). Imos ver cales son as palabras campioas do salto de lonxitude na nosa lingua.
As palabras máis longas
esternocleidomastoideo
Músculo ao lado do pescozo que vai do peito á caluga.
Como acontece en moitos nomes anatómicos, o composto recolle a posición respecto a outras partes do corpo: esterno– (o óso plano situado no centro do peito, esterno), -cleido- (do grego kleido, 'clavícula') e -mastoideo (da mastoide, o saínte que forma a caluga).
Outro músculo do pescozo pero por adiante é o esternocleidohioideo, en relación neste caso ao hioide, o óso situado transversalmente enriba da larinxe e debaixo da base da lingua.
preterintencionalidade
Pretensión de non facer tanto dano como se fixo finalmente.
Usado en dereito como atenuante, fórmase a partir de intencionalidade co prefixo preter(i/o)-, que lle dá o matiz de 'sobrepasar' ou 'deixar atrás'.
Deste mesmo prefixo proceden preterir ('desoír' ou 'desherdar'), pretérito ('pasado') ou preternatural ('extraordinario').
contrarrevolucionario
Que se opón a unha revolución instaurada anteriormente.
O prefixo contra- en galego é de igual significado ca anti-, pero cunha frecuencia un pouco maior.
Na formación da palabra que nos ocupa dáse a necesidade de duplicar o inicial de revolucionario, para conservar a súa pronuncia orixinal. Unha palabra máis xenérica é antirrevolucionario, pois neste caso as medidas tomadas non se restrinxen á represión dunha revolución, senón que poden ser para combatela antes de que comece.
electroencefalografía
Gráfica onde se reflicten as ondas cerebrais e técnica para conseguila.
A palabra está formada por tres partes. Electro- úsase na actualidade para todo o relacionado coa electricidade, aínda que orixinariamente se empregase para denominar as pedras de ámbar. -Encéfalo- utilízase como afixo para expresar o concepto de 'cerebro'. -Grafía dá a idea de 'debuxo' ou 'deseño'.
extraterritorialidade
Aplicación das leis en función da orixe do inculpado e non do lugar do delito.
É o caso de cando os diplomáticos, embaixadas e barcos militares responden polos seus delitos ante os países que representan, non onde están localizados. Fórmase co prefixo extra- (co significado de 'exterior, externo') e os sufixos -al (para crear adxectivos, do mesmo xeito ca opcional) e -dade (co que se constrúen nomes abstractos, como en provisionalidade) engadidos á palabra territorio, que procede á súa vez de terra.
magnetohidrodinámica
Disciplina que se especializa nos líquidos condutores baixo un campo magnético.
A palabra está formada de tres raíces: magneto-, relativo ao magnetismo e aos imáns; hidro-, que se refire á auga, aínda que normalmente se amplía para o estado líquido en particular ou fluído en xeral; dinamos: raíz que significa movemento; -ica: sufixo que se usa para crear nomes de ciencias (como en Estática, Xenética ou Botánica).
Céntrase no comportamento de líquidos magnéticos que se desprazan, como o mercurio ou o ferro fundido.
otorrinolaringoloxía
Parte da Medicina centrada no oído, no nariz e na larinxe, moitas veces abreviada ORL.
En medicina os nomes buscan ser transparentes, e neste caso conséguese bastante ben. A ORL é a ciencia (-loxía) especializada no otos (o oído: como en otite, otoloxía, otoscopio ou miosotis), no rhino (o nariz: como en rinoplastia ou rinoceronte) e na larinxe (como en laringoloxía).
Por que hai unha especialidade que trata estas tres cavidades á vez? Moi sinxelo: porque están conectadas. Por iso ás veces ao esbichar sentimos os oídos taponados, ou ao beber gasosa pícanos o nariz.