Estranxeirismos innecesarios

“O concepto é o concepto” dicía Manquiña na película Airbag e non vai variar por como o denominemos, así sexa en galego ou en inglés.

Hai veces que tendo palabras de noso, por calquera razón, utilizamos termos foráneos para expresarnos. Neste Setestrelo analizamos unha serie de vocábulos estranxeiros que en todos os casos teñen un equivalente perfectamente utilizable na nosa lingua. Vai por diante que gustamos dos estranxeirismos e neoloxismos, porque demostran unha lingua viva e en evolución, mais ás veces, por que coller algo de fóra cando temos formas propias para dicir o mesmo? You know?

 

1

abstract

Resumo, extracto

Esta palabra de orixe inglesa ten, cando funciona como substantivo, un significado que pode traducirse como resumo, extracto.

Cando queremos facer unha publicación, por exemplo un artigo ou unha contribución nunha revista de carácter científico, séguense unha serie de regras establecidas polo centro de investigación, universidade etc., que se encarga dela, pero que son de consenso xeral. Unha delas é que despois do título do artigo e do seu autor ou autores, séguelle un sumario, resumo, extracto, redactado na lingua na que o artigo está escrito e logo o abstract redactado en inglés.

Esta convención ten o seu espello na lingua oral cando emitimos enunciados do tipo: “teño que preparar o abstract do artigo que vou publicar”, onde se observa un principio de especialización do termo inglés para este sentido concreto. Mais, por que utilizar un duplicado? Podemos dicir exactamente o mesmo sen necesidade de recorrer ao anglicismo: “teño que facer o resumo en inglés do artigo que vou publicar”.

2

backup

Copia de seguridade

Cantas veces nos terán dito, fai un backup porque se non vas perder toda a información do ordenador!!

Se nos dixesen que temos que facer unha copia de seguridade, seriamos máis coidadosos?

No mundo da informática e das telecomunicacións en xeral, o inglés está funcionando na práctica coma unha especie de “koiné” que se actualiza día a día e aí radica o problema, pois cando xa está asentado no uso o estranxeirismo, non sempre se fai o esforzo lingüístico de procurar unha forma propia. Obviamos ao facer isto que existen equivalentes perfectos (para este caso, copia de seguridade) que fan totalmente prescindible o estranxeirismo.

3

sponsor

Patrocinador

Curioso o caso desta palabra, xa que chegou a nós procedente do inglés e a este do latín. Na antiga Roma, sponsor  tiña como significado 'fiador', 'garante'. Este sentido primixenio evolucionou ata o que na actualidade ten en inglés “empresa ou persoa que paga por facer publicidade comercial dunha marca ou produto, servindo de fonte de ingresos para quen fai esa publicidade”. Pero en galego temos a palabra patrocinador que como se indica no DRAG é “a persoa que patrocina”, é dicir, “que sufraga os gastos dun equipo, competición, programa etc., con fins publicitarios”.

Tendo a familia léxica de patrocinador, patrocinar, patrocinio, procedentes do latín patrōcinium, derivado á vez de patrōnus e que significaba 'protección, en concreto a protección dos patricios respecto aos plebeos', a palabra sponsor faise innecesaria, aínda que tamén veña do latín. Así mesmo, os corpus de uso da lingua demostran que a forma patrocinador é maioritaria entre os falantes, fronte ao estranxeirismo.

4

coach

Adestrador

Outra palabra de orixe inglesa que se escoita con frecuencia, sobre todo pola influencia dos medios audiovisuais, en expresións coma esta: “'A xente traballa cun coach para alcanzar o seu máximo potencial na vida', afirma José Luis Menéndez, coautor do libro Abre o melón.” (Galicia Hoxe, 2005-02-06).

No inglés coach ten o significado de “persoa que instrúe a outras, por exemplo no canto ou na interpretación”. Tamén pode ser “un titor privado empregado para que un alumno prepare os seus exames”. Para cubrir estes campos semánticos perfectamente, temos dúas palabras propias: adestrador e preparador. Un adestrador ou preparador persoal vainos instruír igual de ben nun deporte ou calquera outra habilidade ca calquera coach ou personal trainer.

5

script

Guión

Outro caso dunha palabra de orixe latina (de scrīptum participio pasado de scrībere, 'escribir') que se introduce no inglés, onde chegou procedente do francés antigo escrit.

Hoxe en día o script inglés ten varias acepcións, pero na nosa lingua introduciuse, maioritariamente, como “texto dunha obra de teatro, programa, ou película.” Para este significado temos a palabra guión, que se define como  “texto que contén o desenvolvemento dunha película” e que é perfectamente aplicable a un programa ou serie televisiva, a unha obra de teatro etc.

6

première

Estrea

É unha palabra procedente do francés que se emprega co significado de “primeira representación dunha obra literaria, teatral, musical ou dunha película”. A forma propia é estrea que como recolle o DRAG é a “acción de representar ou executar por primeira vez un espectáculo público”.

Son curiosos os casos onde se empregan simultaneamente as palabras galega e francesa: “estrea que desatou unha xira europea das súas actrices protagonistas dando planos multitudinarios na première en cada unha das principais cidades europeas” (Galicia Hoxe, 2008-08-04).

7

pack

Lote, paquete

Este vocábulo é quizais o que máis se popularizou na nosa lingua dos que levamos comentado, como pode comprobarse nos corpus de uso. Velaí un exemplo: “Deste xeito, un pack de tres latas de paté, deberá levar o distintivo en cada unha das latas e no cartón que as agrupa.” (Petroglifo. Revista da Asociación de Empresarios de Artes Gráficas de Galicia 1997-04/5).

Pack é unha palabra de orixe inglesa que ten o significado de “conxunto de obxectos, atados ou envoltos nun mesmo paquete”, o que na nosa lingua pode chamarse lote, paquete ou incluso caixa. Por exemplo, no canto de “mercamos un pack de leite”, podemos dicir “mercamos unha caixa de leite”.

Palabras traballadas

Todos os termos que traballamos, fóra das Palabras do día, ordenados alfabeticamente.

Ver

Palabras do día

Unha palabra cada día dos 365 do ano, ordenadas alfabeticamente ou por data.

Ir