A primeira nora foi proxectada polo enxeñeiro George Washington Ferris para a Exposición Mundial Colombiana de Chicago (1893). Esta nora medía 75 metros de altura, case nada se a comparamos cos 210 m da Ain Dubai, a máis grande posta en pé na actualidade. Outras noras famosas son a London Eye (135 m), que puidemos ver nalgunha das películas de James Bond, ou a do parque de Prater (61 m) en Viena recoñecida como Tesouro da Cultura Cinematográfica Europea por aparecer n’O terceiro home. Por sorte para os que teñen vertixe, nas nosas verbenas adoitan colocarse noras máis pequeneiras ca estas.

A palabra nora ten a súa orixe no árabe hispánico na‘úra, que significaba o mesmo, e este remite ao árabe clásico nā‘ūrah. Na súa orixe designaba un aparato para a extracción de auga dun canal. Hoxe mantén esa acepción, á que se lle suma a atracción das festas, porque o mecanismo garda certo parecido na forma co artefacto para regar. Nada ten que ver con este étimo árabe a voz nora (muller do fillo ou da filla respecto dos pais do cónxuxe) que procede do latín vulgar *nura, ae que remite ao clásico nurus, 'muller ou noiva do fillo'.

Se es dos que lle teñen medo ás alturas, quizais che apeteza máis dar unha volta nos cabaliños, chamados así porque os cabalos son as figuras máis representadas. Esta atracción, tamén denominada carrusel, é unha das favoritas dos máis pequenos, xa que, ademais de xirar, os cabaliños soben e baixan imitando o galope. Posto que é un xogo para nenos, non adoita ir moi rápido; porén, cómpre ter coidado con non enchernos a rosquillas e melindres antes de subir, non nos vaiamos marear.

Os cabaliños son moi populares en diferentes partes do mundo e existen atraccións deste tipo de diferentes formas e tamaños. Por exemplo, en Mar del Plata atopamos, probablemente a máis grande do mundo: ten tres pisos e ata un ascensor! Por outra banda, algunhas consérvanse desde hai tempo. A máis antiga en activo atópase en Praga, no parque Letná, e data do século XIX.

O termo cabaliños é o diminutivo de cabalo, e, como xa se dixo, a atracción  recibe este nome porque a maior parte das figuras que xiran teñen a forma equina. O seu sinónimo carrusel é a adaptación do equivalente francés carrousel, tomado do italiano carosello,que en napolitano designaba un xogo que levaran ata alí os españois.

Se o que prefires son os xogos de toda a vida, nos que inclusive hai un chisco de competición, o teu son as cucañas. Xógase ás cucañas en moitas partes do mundo, mais aquí unha das máis populares é a que se celebra na Ponte. Nesta localidade padronesa, todos os anos polo San Roque colócase unha cucaña horizontal sobre o río Ulla. Deste xeito, o que non leva premio por non chegar ao final, pode dar un bo baño para sufocar a calor de agosto.

Actualmente, hai certa tendencia a usar a palabra cucaña para referirse ao conxunto de xogos competitivos que se realizan nas festas e que adoitan ser xogos tradicionais. Algúns destes entretementos poden ser o tiro de corda, no que dous equipos turran dunha mesma corda para intentar vencer o contrario; as carreiras de sacos, onde se intenta ser o máis rápido coa dificultade que supón avanzar dando saltos dentro dun saco; ou o xogo das cadeiras, no que se anda ou corre arredor dun círculo con cadeiras (cunha menos que o número total de xogadores) mentres soa música e hai que intentar non quedar sen cadeira cando a canción deixa de soar. Debido á calor, son tamén moi frecuentes os xogos con auga, por exemplo tratar de ser a parella que máis tempo aguante lanzándose un globo de auga sen que se lle rompa. Pódese xogar a multitude de cousas, o límite está na imaxinación!

A orixe da palabra cucaña atopámola no italiano cuccagna onde o termo, inicialmente, designaba un país imaxinario (il paese di cuccagna) no que hai de todo en abundancia e doado de conseguir. Logo, significou lugar onde hai de todo e se vive ben. Pero o que nos interesa é que tiñan un xogo albero della cuccagna que consistía nun pau liso enxaboado que na cima tiña regalos e que se chantaba nas prazas para retar a quen quixera.

Como as noras, os cabaliños e as cucañas son divertimentos máis propios dos nenos (aínda que non sempre), para os adultos temos, entre outras actividades, as poxas, tamén chamadas almoedas. Adoitan celebrarse na hora do aperitivo e son un bo xeito de recadar cartos para sufragar os gastos das verbenas. As comisións de festas adoitan ir porta por porta uns días antes das celebracións a pedir doazóns aos veciños (plantas, apeiros, años, galos, coellos etc.) que formarán parte dos lotes das almoedas. Como o importante é pasalo ben e recadar os cartos para as celebracións, mesmo hai quen poxa polos produtos que el mesmo doou. Porén, hai que andar con ollo, xa que sempre pode haber algún veciño que queira esa azalea tan bonitiña que tiñas no xardín.

O 18 de xullo na localidade muxiá de Santa Mariña, durante a romaría en honra da virxe homónima, celébranse as Poxas dos rellos (un rello é unha corda que se utiliza para suxeitar a carga do carro ou dun remolque e para outros usos). Nelas os gandeiros poxan polas cordas que logo ofrecen á santa para que lles coide do gando.

A voz poxa é un termo que se orixina por derivación regresiva desde o verbo poxar que viña do latín vulgar *podiāre que remite ao clásico podiu ‘podio’. A orixe do seu sinónimo almoeda reside no árabe  al-munādā. Os estudosos dubidan se a orixe está na forma clásica munādāh ‘pregón’ ou ‘venda’ ou en munâdá ‘lugar onde se celebra a poxa’.

O pregoeiro é a persoa encargada de anunciar o comezo das celebracións. É costume que sexa unha persoa ilustre da localidade, ou vencellada a ela, a encargada de ler o pregón (anuncio dado en voz alta, nun sitio público, para que sexa sabido por todos). Por exemplo, Álvaro Cunqueiro foi pregoeiro da Festa do Albariño en Cambados, xa que o escritor mindoniense sempre mantivo unha forte relación coa vila (o seu pai era cambadés) e foi un gran defensor da súa festa.

Pregón provén do latín praecones. Esta voz latina estaba formada polo prefixo prae- ‘diante, antes’ e o verbo vocare ‘chamar, citar en voz alta’ e significaba, precisamente, heraldo ou pregoeiro. Ao final, especializouse e empezou a designar só a proclama, polo que se lle engadiu o sufixo -eiro ‘oficio, profesión, cargo’ para referirse á persoa encargada de dar o anuncio. Os termos heraldo e arauto son denominacións de carácter culto que gardan relación histórica cos cabaleiros nas cortes medievais encargados de facer as proclamacións e transmitir as mensaxes importantes. Tamén a palabra voceiro ou portavoz acabou designando a persoa que anuncia novidades en nome doutra.

Toda festa que se prece debe ter música, e para iso están as nosas famosas orquestras, as bandas de música e, por suposto, as charangas. Estes grupos musicais amenizan os días e as noites do verán galego para que poidamos saír ou ir mocear (realizar accións propias de mozos, en particular as de namorar e cortexar unha persoa) e botar uns bailes. As charangas xorden en Galicia a comezos do século XX como a versión desenfadada das bandas musicais; e tamén resultan máis económicas porque o seu número de intérpretes é menor. Ambas as dúas (bandas e charangas) foron desbancando o gaiteiro tradicional acompañado de tambor.

A orixe etimolóxica da palabra charanga non está moi clara. Algúns dicionarios din que pode ser unha voz onomatopeica e que estaría relacionada co charango, un instrumento de orixe andina similar a unha pequena guitarra. Sexa como for, o que si sabemos é que aquí as charangas adoitan tocar instrumentos de vento (como saxos ou saxofóns, tubas, trompetas, trombóns, clarinetes etc.) e percusión (bombos, caixas ou tambores, pratos etc.) fronte ás fanfarras que son aqueles grupos que empregan principalmente instrumentos de metal.

Con estes divertimentos e boa música o único que se pode esperar é unha boa gandaina. A orixe etimolóxica desta palabra é incerta. Proponse que a voz podería vir da catalá gandalla, unha especie de rede feita de malla de seda e outros fíos para recoller o cabelo que usaban, entre outros, os bandoleiros cataláns nos séculos XVI e XVII. Logo, por un proceso metonímico, comezou a utilizarse o nome da prenda para describir unha vida folgazana e chea de ociosidade e, posteriormente, por extensión, para a festa.

En Galicia sómosche ben mandados para o traballo, pero tamén nos gusta moito a gandaina e troulear. Por este motivo, temos unha morea de palabras para falar dunha diversión buliciosa: troula, riola, xolda, foliada, pándega, rexouba... e, por suposto, a tan coñecida esmorga, que lle dá nome á novela de Eduardo Blanco Amor (1897 -1979).